عطر مادهای خوشبو است که برای معطرسازی بدن یا محیط از آن استفاده میشود. عطر از مواد مصنوعی معطر (سنتزی شده) و در مواردی از مواد طبیعی معطر، تثبیت کنندهها و حلالها تشکیل شده است. مواد اولیه معطر سازنده عطر از منابع گیاهی، حیوانی و از روشهای تولید سینتتیک سنتزی شده یا مصنوعی تهیه میگردند.
هنر عطرسازی در دوران باستان از بین النهرین و مصر شروع شده و در ایران و روم باستان توسعه پیدا کرد. مردم در زمانهای قدیم با استفاده از گیاهان و ادویههایی مانند بادام، گشنیز، مورد سبز، رزین رسته مخروطیان و همچنین انواع گل، عطر تولید میکردند.
در پایان هزاره سوم پیش از میلاد در منطقه سلیک کاشان غیر از ظروف سفالین، تنگهای کوچکی از مرمر کشف شد که گویا مخصوص نگهداری عطر بوده اند.
اَنبیق | Anbig
مربوط به قرن سیزده، ساخته شده در تبریز
در ایران باستان نیز از زمان هخامنشیان استفاده از عطر و اسانسهای معطر امری رایج و متداول بود، چنانچه در شرح احوال استر (Ester) یکی از همسران خشایار شاه آمده است، وی پیش از آنکه به عنوان ملکه انتخاب شود به مدت 6 ماه با روغن مرمکی و 6 ماه با خوشبو کننده تدهین شد تا در روز مسابقه به عنوان ملکه انتخاب شود. در یکی از نقوش تخت جمشید، تصویری از پادشاه هخامنشی وجود دارد که در پشت سر وی دو خدمتکار ایستادهاند، یکی از آنها حوله و عطردان و دیگری عوددان و عودسوز در دست دارد.
ابویوسف کندی
ابویوسف کَندی دانشمند عرب در قرن نهم میلادی کتابی در زمینه عطر نوشت به نام شیمی عطر و تقطیر. کتاب او شامل بیش از صد دستور برای تهیه روغنهای معطر، مرهمها، عرقهای گیاهی و جایگزینهایی برای داروهای پُرهزینه میباشد. ایده عطرسازی و همچنین ساخت تجهیزات مربوطه شامل 107 روش و از مهمترین آنها میتوان به اَنبیق اشاره کرد که به طور کامل در این کتاب شرح داده شده است.
ابو علی سینا داشمند برجسته ایرانی در ابتدای قرن یازدهم میلادی با استفاده از روش تقطیر امروزی توانست فرآیند عصارهگیری از گلها را معرفی کند که اولین تجربه او تقطیر گل رز بوده است.
ابن سینا | Ibn Sina
پس از این کشف، عطر با مخلوطی از روغنها، گیاهان یا گلبرگهای خرد شده که یک ترکیب قوی معطر را بوجود میآوردند به دست میآمد. از گذشتههای دور بشر به دنبال داروهای گیاهی بوده تا بیماریها را درمان کند، در بین این ترکیبات مواد معطری نیز وجود داشته که از آنها عطر استخراج میشد، بنابراین عطر و دارو خاستگاه مشترکی دارند. مواد اولیه و دانش تقطیر در کشورهای شرقی، بهطور قابل توجهی عطرسازی و دانش شیمی را در غرب تحت تاثیر قرار داد. شهر گراس واقع در جنوب فرانسه، سردمدار صنعت اسانس گردید و تا قرن 18 تولید اسانس را در اروپا بیرقیب ساخت.
روش جذب با استفاده از روغنهای جاذب در شهر گراس (Grasse) در فرانسه ابداع شد و توانستند از گُلهایی که نسبت به حرارت حساس بودند اِسانس بدست آورند. رقیب شهر گراس، شهر کُلن (Cologne) در آلمان بود که بهواسطه محصول مشهور خود یعنی ادوکلن شهرت یافته بود!